ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 8 ਅਗਸਤ, Gee98 news service
-ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਕਿਰਾਏ ‘ਤੇ ਮਕਾਨ ਲੈ ਕੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਵੱਧਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਬਹੁਤੇ ਮਕਾਨ ਮਾਲਕ ਕਿਰਾਏ ‘ਤੇ ਮਕਾਨ ਦੇਣ ਤੋਂ ਸੰਕੋਚ ਕਰਨ ਲੱਗੇ ਹਨ ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਨਿਯਮਤ ਆਮਦਨ ਦਾ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ ਮਕਾਨ ਜਾਂ ਆਪਣੀ ਹੋਰ ਜਗ੍ਹਾ ਕਿਰਾਏ ‘ਤੇ ਦੇਣ ਸਮੇਂ ਲਿਖੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਕਿਰਾਏਨਾਮੇ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੀ ਕਈ ਵਾਰ ਝਗੜਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਕਾਨ ਮਾਲਕ ਅਤੇ ਕਿਰਾਏਦਾਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਕਿਰਾਏਨਾਮੇ ਸਬੰਧੀ ਲਿਖਤ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਕਿਰਾਏਦਾਰ ਕੁਝ ਸਾਲ ਰਹਿਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਕਾਨ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਨਾਂਹ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਬਹੁਤੇ ਮਕਾਨ ਮਾਲਕ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਰੈਂਟ ਐਗਰੀਮੈਂਟ ਕਰਨ ਨਾਲ ਜਾਇਦਾਦ ‘ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਾਲਕੀ ਹੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਰਾਏਦਾਰ ਕੋਈ ਵਿਵਾਦ ਖੜ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਣਗੇ। ਪ੍ਰੰਤੂ ਇਸ ਖੇਤਰ ਦੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੀ ਸਲਾਹ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਵਾਦ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਕਿਰਾਏ ਦੇ ਇਕਰਾਰਨਾਮੇ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇੱਕ ਹੋਰ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੇ ਮਾਲਕੀ ਅਧਿਕਾਰ ਵਧੇਰੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੋਣਗੇ। ਇਹ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ‘ਲੀਜ਼ ਐਂਡ ਲਾਈਸੈਂਸ’ ਹੈ ਜੋਂ ਮਕਾਨ-ਮਾਲਕ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਅਜਿਹੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਬਣਾਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀਆਂ ਵਿਵਸਥਾਵਾਂ ਹਨ ਕਿ ਕਿਰਾਏਦਾਰ ਨੂੰ ਜਾਇਦਾਦ ‘ਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ। ਇਹ ਲਿਖਤੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ ਵੀ ਕੋਈ ਔਖਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਕਾਗਜ਼ ਵੀ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਕਿਰਾਏ ਦੇ ਸਮਝੌਤੇ ਜਾਂ ਕਿਰਾਏਦਾਰੀ ਡੀਡ ਵਾਂਗ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਾਪਰਟੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਪੇਪਰ ਵੀ ਕਿਰਾਏ ਦੇ ਸਮਝੌਤੇ ਵਾਂਗ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਵਿਚ ਕੁਝ ਧਾਰਾਵਾਂ ਬਦਲੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਕਿਰਾਏ ਦਾ ਸਮਝੌਤਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਖੇਤਰਾਂ ਜਾਂ ਸੰਪਤੀਆਂ ਲਈ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਮਿਆਦ ਸਿਰਫ਼ 11 ਮਹੀਨੇ ਹੈ। ਲੀਜ਼ ਐਗਰੀਮੈਂਟ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਹ 12 ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਲਈ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਾਗਜ਼ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਅਤੇ ਵਪਾਰਕ ਦੋਵਾਂ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਸਦਾ ਕਾਰਜਕਾਲ 10 ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ 10 ਸਾਲ ਤੱਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਨੂੰ ਨੋਟਰੀ ਰਾਹੀਂ ਸਿਰਫ਼ ਸਟੈਂਪ ਪੇਪਰ ‘ਤੇ ਤਿਆਰ ਕਰਵਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ 10 ਜਾਂ 12 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਲਈ ਲੀਜ਼ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਰਜਿਸਟਰ ਵੀ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਭਾਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਲੀਜ਼ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰਦੇ ਹੋ ਜਾਂ ਲੀਜ਼ ਅਤੇ ਲਾਇਸੈਂਸ, ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਸਿਰਫ਼ ਮਕਾਨ ਮਾਲਕ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਜਾਇਦਾਦ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਕਿਰਾਏਦਾਰ ਨੂੰ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਜਾਂ ਵਪਾਰਕ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਮਿਆਦ 10 ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ 10 ਸਾਲ ਤੱਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਲੀਜ਼ ਅਤੇ ਲਾਇਸੈਂਸ ਵਿੱਚ, ਮਕਾਨ ਮਾਲਿਕ ਨੂੰ ‘ਲਾਇਸੈਂਸਰ’ ਅਤੇ ਕਿਰਾਏਦਾਰ ਨੂੰ ‘ਲਾਇਸੈਂਸੀ’ ਵਜੋਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
Menu
